Sunday, September 20, 2020

***

 

სექტემბერია...

შემოდგომის სურნელი უცნაურად ეპარება ბუნებას. მზე ლამობს ოთახებში შემოღწევას... ვზივარ და ვფიქრობ არცთუ მზიან საფიქრალზე!

რეალობა მუდმივად ძერწავს მხატვრულ სახეებს. სულ მალე აიღებს ვიღაც კალამს და დღევანდელი მასწავლებლის მხატვრულ სახეს შექმნის. დარწმუნებული ვარ, ირონიასაც არ დაიშურებს... აუცილებლად დაწერენ და გადაიღებენ იმას, რაც მკითხველს და მაყურებელს გააცინებს, უარეს შემთხვევაში, დასცინებენ კიდეც... აი, სწორედ აქ დაირღვევა ზნეობა, მორალი; აქ, ამ დროს, გატყდება ან გაიბზარება ადამიანური ფიქრები, განცდები, რადგან ეს არ იქნება ობიექტური კრიტიკა.

ბევრი ადამიანისგან მოვისმინე, დისტანციური გაკვეთილებიდან სულ ისმისო: „გესმის ჩემი ხმა?“ „ჩართე კამერა!“ „ჩართე მიკროფონი“ „ნუ აწკაპუნებ კლავიატურას“. უარესიც, ბავშვებმა მასწავლებელი პროგრამიდან გააგდესო, მასწავლებელს ხმა გაუთიშესო, მასწავლებელი თავის სიმაღლეზე რომ იდგეს, ამას როგორ გაუბედავენო?! ინტონაცია, ტონი, ფრაზა არ მოსწონთ... და ამაზე იცინიან კიდეც! სასაცილოა? საკუთარი შვილების კეთილდღეობაზე ვერასდროს ვიზრუნებთ მაგ სიცილით!

ყველამ უნდა იცოდეს, რას გრძნობს და რას განიცდის მასწავლებელი დისტანციური გაკვეთილების დროს...

მასწავლებლისთვის მოსწავლე შვილია... (ირწმუნეთ ეს!)

სკოლა ერთი დიდი ოჯახია, სადაც შვილებს ვუზრდით ქვეყანას...

მოსწავლეს შვილივით მოფერება, ახლოს მისვლა, თვალებში ჩახედვა სჭირდება. ალერსთან ერთად ხანდახან ტონისა და ინტონაციის შეცვლაც... ტყუილ - მართალის ამოკითხვა შვილების ცხოვრებაში მშობელს უწევს, მოსწავლეების ცხოვრებაში - მასწავლებლებს... და, წარმოიდგინეთ, რა რთულია ამის კეთება დისტანციურად...

სიცარიელეა დისტანციურ გაკვეთილებზე.

რამხელა ძალა სჭირდება მასწავლებელს ეს სიცარიელე ამოუვსოს პატარებს... ცოდნასთან ერთად გრძნობებიც მიაწოდოს...

ალბათ, გაჭირდება იმის დაჯერება, რომ გაკვეთილის დასრულების შემდეგ ცრემლებსაც იწმენდს მასწავლებელი თვალებიდან... მე ეს ცრემლები საკუთრ ღაწვებზეც მიგრძვნია (საკმაოდ მწარეა!) და ჩემი კოლეგების თვალებზეც შემინიშნავს (სკოლიდან რომ ვატარებთ გაკვეთილებს, ერთმანეთის თვალებში ამის მეტს რას ვხედავთ?!)

რისაა ეს ცრემლი?!

მონატრების?! აწმყოს სამდურავის?! ღრმა ფიქრის - ურთიერთობები რომ აკლიათ დღეს ჩვენს შვილებს?! მომავლის შიშის - ვინ იცის, რამდენი რამ გამოგვეპარა ამ დისტანციური ურთიერთობების დროს?!

არ ვიცი...

ამ ცრემლებს სახელი იმ ადამიანებმა შეურჩიონ, რომლებიც დღევანდელი თავდადებული მასწავლებლების მხატვრული სახის შექმნას დააპირებენ...

ქეთევან ილურიძე




Sunday, July 19, 2020

მშობლები და შვილები

დღევანდელი ჩემი პოსტი მშობლებისა და შვილების ურთიერთობას ეხება - ეს ხომ მუდმივი, თან აქტუალური პრობლემაა.
დღევანდელი ჩემი წერილი ჩემი ასაკის და ჩემზე უფროსი, უფრო გამოცდილი მშობლების ხმამაღალი ფიქრია.
ხმამაღლა ვფიქრობ და ვიცი, ამ ფიქრს მხოლოდ მშობლების თაობა წაიკითხავს. შვილებს, სამწუხაროდ, კითხვა ეზარებათ... (არადა, როგორ მინდა, რომ წაიკითხონ!)
თაობებს შორის დაპირისპირება ცხოვრების თანმდევი პრობლემაა. ამას „თაობათ ბრძოლას“ ვუწოდებთ და ობიექტური თვალით შევაფასებთ კიდეც. დაპირისპირება არ ნიშნავს გაუცხოებას, დაშორებას, ცალ-ცალკე ყოფნას, ერთმანეთისგან გაქცევას, დამალვას.
თაობების ერთობა ცხოვრების ყველაზე ძლიერი გაკვეთილია... რამდენს ვსწავლობთ ერთმანეთისგან! შვილიც ვარ და დედაც, დიდიც ვარ და პატარაც, დედაჩემისთვის და ჩემი დედამთილისთვის შვილი ვარ, ჩემი შვილებისათვის - მშობელი... შუაში ვდგავარ, ამიტომაც მგონია, რომ რაღაცების შეფასება და დაფასება უკვე შემიძლია.
პროტესტი ორივე თაობას შეიძლება ჰქონდეს ერთმანეთის მიმართ. პატარა რომ ვიყავი, ხშირად მიფიქრია: არასდროს დავუშლიდი ჩემს შვილებს იმას, რასაც მე მიშლიდნენ. გავხდი მშობელი და ამ გადმოსახედიდან მეღიმება, დღეს მეც ისე ვიქცევი, როგორც ჩემი დედ-მამა იქცეოდა. ამ დაშლას, თურმე, სიფრთხილე ჰქვია.
მახსოვს, მარტყოფში როგორ გვსტუმრობდნენ ჩემი ბიძაშვილის - ბადრი ილურიძის მეგობრები. როგორ მასპინძლობდნენ უფროსები, ფრთხილად ემეგობრებოდნენ ერთმანეთს თაობები. ბიძაჩემი აუცილებლად იკითხავდა: ბავშვები რჩებიან თუ მიდიანო... უფრო მშვიდად იყო, თუ რჩებოდნენ. უფროსები არ დაიძინებდნენ, სანამ შვილის სტუმრები (ოჯახის სტუმრები) არ დაიძინებდნენ.
მახსოვს, უნივერსიტეტს რომ ვამთავრებდი, როგორ შემოგვთავაზეს ჩემი ჯგუფელის თიკო ბურჭულაძის მშობლებმა - პროფესორმა ბ-ნმა გენადი ბურჭულაძემ და მისმა მეუღლემ ციციმ, რომ ბანკეტი მათ სახლში გაგვეკეთებინა. ეს ზრუნვა იყო, თავიანი შვილის მეგობრებზე ზრუნვა, რადგან იმ არეულ პერიოდში (90-იანი წლები!) სხვაგან უსაფრთხოდ ვერ ვიქნებოდით. გვიმასპინძლეს, გვიპატრონეს, ქ-ნი ციცი დავღალეთ კიდეც... ის ბანკეტი ჩემი ცხოვრების საინტერესო გაკვეთილია, რომელმაც ბევრი რამ მასწავლა, დამაფიქრა, გამაბედნიერა.
დღეს უფროსებისგან დამოუკიდებლად გეგმავენ შვილები ე.წ „ფართებს“, ცალკე, სადღაც, უცნაურად... წვეულებამაც იერი დაკარგა და წვეულების წევრებიც ვერ უფრთხილდებიან ერთმანეთს ისე, როგორც საჭიროა. (იქნებ, ამ გაფრთხილებასაც მშობლების თაობამ უნდა მიაჩვიოს შვილების თაობა!)
შვილები მშობლებს გაურბიან, ცალკე „ერთობიან“... არც კი უთანხმდებიან, როგორ სჯობს, სად სჯობს, რატომ სჯობს... მშობლებმაც სიფრთხილე დავკარგეთ, არ ვუშლით, არ ვურჩევთ, იქნებ, არც ვცდილობთ, რომ ფეხაკრეფით მივუახლოვდეთ ჩვენი შვილების მეგობრებს, კარგად გავიცნოთ და ისე ვენდოთ.
თაობების ერთობა სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ შვილებმა მშობლებს არ უნდა „ეომონ“. ჩარლი ჩაპლინი თავის შვილს - ჯერალდინას სწერდა: „მე ვიცი, მამებს და შვილებს ნიადაგ ბრძოლა აქვთ ერთმანეთში. მეომე, ჩემო გოგონა, ჩემს აზრებს ეომე“. ჯანსაღ დაპირისპირების ურთიერთობები ადვილად იტანს; სწორად ვიცხოვროთ, ერთმანეთის წინაშე პასუხისმგებლობა წამითაც არ უნდა დავივიწყოთ... ღირსებები და ღირებულებები შევინარჩუნოთ; ამ ხანმოკლე წუთისოფელში ვიყოთ ერთად, ერთმანეთისთვის... ნუ დაემალება მშობლების თაობას შვილების თაობა, ნურც რჩევის კითხვას მოერიდებიან და ნურც პასუხთან „ომს“... თაობათა ერთობა არ ნიშნავს შვილების დამოუკიდებლობის დაკარგვას. სიცოცხლეს გაუფრთხილდით, იცოდეთ, თაობათა ერთობა სულაც არ შეგვიშლით ხელს, რომ პროგრესისათვის „ომში“ შვილების თაობამ გაიმარჯვოს!
                                                          ქეთევან ილურიძე